Objawy i przyczyny zaćmy
Zaćma (katarakta) występuje w postaci wrodzonej lub pojawia się w następstwie różnych schorzeń oczu. Jakie są przyczyny zaćmy? Jest ona efektem zaburzeń przemiany materii soczewki i prowadzi do zmętnienia oraz utraty jej przezroczystości. Powstające na naturalnie przezroczystej soczewce plamki i zmętniałe obszary utrudniają przedostanie się promieni świetlnych do siatkówki, czego konsekwencją jest upośledzenie ostrości widzenia. Zaćma jest najczęstszą przyczyną ślepoty na świecie i cierpi na nią około 20 mln ludzi w różnym wieku. W Polsce liczba osób chorych szacuje się na około 800 tys. Najczęściej pierwsze objawy pojawiają się po 50. roku życia. Jedyną skuteczną metodą leczenia zaćmy jest zabieg operacyjny.
Przyczyny zaćmy – wiek ma znaczenie
Naturalna soczewka oka jest z obu stron wypukła i przypomina dysk. Konstrukcja ta pozwala skupiać promienie świetlne dokładnie na siatkówce, co sprawia, że ostrość widzenia jest bardzo dobra. U osób młodych soczewka jest elastyczna i w pełni przeźroczysta, dzięki czemu widzenie dali, jak i bliży jest wyraźne. Pojawiające się z upływem czasu wady refrakcji można korygować poprzez korekcję okularową.
Wraz z wiekiem soczewka staje się cięższa, grubsza i traci swą elastyczność. Włókna soczewki twardnieją i zagęszczają się. Białka soczewki ulegają przemianom chemicznym, co powoduje osłabienie akomodacji, rozpraszanie promieni świetlnych oraz utratę przejrzystości soczewki. Pojawiają się trudności z czytaniem z bliskiej odległości oraz oglądaniem telewizji. Widziany obraz staje się rozmazany (widziany jak przez mgłę), a postrzegane barwy są mniej intensywne i wyraźne. Zmienia się również barwa soczewki – na żółtą, a nawet brunatną. Wszystko to powoduje trudności w poruszaniu się oraz ocenie odległości. Z upływem czasu zamglenie widzenia staje się coraz większe. Gdy soczewka zupełnie zmętnieje, chory odróżnia tylko światło od cienia oraz dzień od nocy. U każdego pacjenta postęp choroby przebiega inaczej. U jednych choroba rozwija się w ciągu kilku miesięcy, a u innych – na przełomie kilku lat. Pierwszym sygnałem świadczącym o początkach zaćmy może być ciągłe pogarszanie się wady wzroku, częsta zmiana szkieł okularowych, a w ostateczności problem z doborem odpowiedniej korekcji.
Najczęstsze objawy zaćmy:
- pogorszenie ostrości wzroku,
- trudności podczas czytania oraz oglądania telewizji,
- zaburzenia w ocenie odległości,
- problem z prawidłowym postrzeganiem barw,
- przymglone widzenie,
- trudność z poruszaniem się i samoobsługą (dotyczy osób starszych).
Zaćma nie wywołuje bólu, swędzenia, zaczerwienienia czy łzawienia oczu. Objawy choroby zależą od stopnia jej zaawansowania, mogą obejmować zmiany w jednym i w drugim oku, choć ich postęp może przebiegać różnie.
Bez względu na przyczyny zaćmy, osoba chora powinna zdecydować się na jak najszybsze leczenie. W przeciwnym razie, schorzenie może doprowadzić do całkowitej utraty wzroku. W związku z tym nie należy lekceważyć pierwszych objawów choroby i trzeba jak najszybciej udać się do lekarza okulisty.
